Chắc hẳn bạn đã từng nghe nói nhiều về tình trạng quá tải điện, đặc biệt là sự cố mất điện xảy ra vào giờ cao điểm khi có quá nhiều thiết bị điện hoạt động cùng một lúc. Vậy dòng điện quá tải là gì? Nguyên nhân gây ra hiện tượng này là gì và cách kiểm tra quá tải điện hiệu quả như thế nào? Cùng theo dõi bài viết!
Dòng điện quá tải là gì?
Dòng điện quá tải là gì? Quá tải điện (Overload) là hiện tượng xảy ra khi các thiết bị điện tiêu thụ năng lượng vượt quá định mức khiến cho cường độ dòng điện vượt quá giới hạn cho phép. Điều này có thể dẫn đến một số vấn đề như sự hỏng hóc, tổn thất năng lượng, thậm chí gây nguy hiểm như cháy nổ, chập điện.
Khi quá tải xảy ra, thiết bị bảo vệ quá tải (CB) sẽ kích thích để ngắt kết nối điện nhằm bảo vệ các thiết bị tránh khỏi nguy cơ cháy dây điện, cháy nổ hay chập điện.
Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng quá tải điện
Hiện tượng quá tải điện có rất nhiều nguyên nhân, phổ biến là các trường hợp sau đây.
Ngắn mạch
Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng quá tải điện đó là hiện tượng ngắn mạch. Nó xảy ra khi dòng điện đi theo một đường tắt không mong muốn khiến cho hệ thống không kiểm soát được lượng điện truyền tải. Điều này đã làm tăng đột ngột dòng điện trong hệ thống, gây quá tải và dẫn đến tình trạng cháy nổ hoặc hư hỏng thiết bị.
Công suất lắp đặt không phù hợp
Việc lắp đặt thiết bị điện có tổng công suất vượt quá khả năng chịu tải của hệ thống điện là nguyên nhân chính gây quá tải. Khi số lượng thiết bị sử dụng điện cùng lúc lớn hơn công suất thiết kế, dây dẫn và các thiết bị điện sẽ không chịu nổi dòng điện cao, điều này đã gây ra hiện tượng quá tải, làm hư hỏng hệ thống điện và nguy cơ cháy nổ.
Lỗi thiết bị hoặc dây dẫn
Thiết bị điện hay dây dẫn bị hư hỏng có thể làm cho hệ thống điện hoạt động không ổn định dẫn đến hiện tượng quá tải. Dây dẫn kém chất lượng, quá cũ hoặc bị đứt cũng có thể làm gián đoạn dòng điện, gây ra tình trạng quá tải và nguy hiểm cho toàn bộ hệ thống.
Thiết bị hoạt động vượt công suất
Khi các thiết bị điện bị hoạt động vượt quá công suất thiết kế, chúng sẽ tiêu thụ nhiều điện hơn mức cho phép, đây cũng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng quá tải điện. Việc sử dụng thiết bị sai cách hoặc liên tục chạy ở mức công suất cao cũng có thể làm tăng nguy cơ hư hỏng và làm quá tải hệ thống điện.
Kiểm tra và xử lý quá tải dòng điện
Khi gặp tình trạng dòng điện quá tải bạn cần kiểm tra và xử lý bằng cách sau.
Cách xử lý khi bị quá tải điện
- Khi gặp tình trạng quá tải, điều đầu tiên bạn nên làm là tắt hoặc ngắt kết nối các thiết bị điện không cần thiết trong nhà. Việc này sẽ giúp giảm tải điện ngay lập tức và ngăn chặn nguy cơ quá tải thêm.
- Để tránh sử dụng quá nhiều điện cùng lúc, hãy phân bố các thiết bị tiêu thụ điện lớn như máy giặt, máy sấy, điều hòa và bếp điện ra từng thời điểm khác nhau. Điều này giúp hạn chế việc tải điện cao cùng một lúc từ nhiều thiết bị.
- Đảm bảo hệ thống điện nhà bạn đang hoạt động bình thường. Kiểm tra cầu chì và các thiết bị bảo vệ quá dòng để chắc chắn chúng đang hoạt động hiệu quả.
- Một biện pháp lâu dài để giảm nguy cơ quá tải đó là sử dụng các thiết bị tiết kiệm điện như bóng đèn LED, máy lạnh và máy giặt có mức tiêu thụ điện thấp.
Cách kiểm tra khi quá tải điện
Một trong những phương pháp kiểm tra hiệu quả chính là sử dụng ampe kìm để đo dòng điện và xác định xem có vượt quá giới hạn tải của hệ thống điện không. Các bước thực hiện như sau:
- Bước 1: Đầu tiên, xác định vị trí đo dòng điện, có thể là ổ cắm, bảng điều khiển hay thiết bị cụ thể nào đó. Chọn thang đo phù hợp với dòng điện xoay chiều với công suất phù hợp.
- Bước 2: Mở ampe kìm và đặt nó xung quanh dây dẫn điện cần đo và đảm bảo kìm được đặt đúng cách để đo được kết quả chính xác.
- Bước 3: Đọc giá trị dòng điện hiển thị trên màn hình ampe kìm. Kết quả thường sẽ hiển thị bằng đơn vị ampere (A).
- Bước 4: So sánh kết quả đo với giới hạn tải của hệ thống điện. Nếu dòng điện vượt quá giới hạn thì bạn cần giảm tải ngay, tắt bớt thiết bị hoặc phân phối tải lại một cách hợp lý.
Cách khắc phục dòng điện bị quá tải
Theo dõi một số cách để ngăn ngừa quá tải điện làm ảnh hưởng đến hệ thống điện hay chất lượng sử dụng điện của người dùng đó là:
Sử dụng ổn áp
Ổn áp giúp duy trì nguồn điện ổn định, bảo vệ thiết bị điện tránh khỏi hiện tượng quá tải. Khi dòng điện dao động, ổn áp sẽ điều chỉnh và cung cấp dòng điện ổn định cho các thiết bị, từ đó giảm thiểu nguy cơ gây quá tải và hư hỏng các thiết bị điện trong gia đình.
Sử dụng cầu chì
Cầu chì cũng là một trong những thiết bị bảo vệ cơ bản nhưng mang lại hiệu quả. Khi dòng điện vượt quá mức cho phép, cầu chì có nhiệm vụ tự động ngắt mạch, ngăn chặn sự cố cháy nổ do quá tải. Đảm bảo bạn thay thế cầu chì đúng loại và công suất phù hợp với hệ thống điện.
Sử dụng cầu dao
Cầu dao tự động (aptomat) là một thiết bị bảo vệ điện quan trọng và không thể thiếu trong hệ thống điện. Khi xảy ra quá tải, cầu dao sẽ tự động ngắt điện, bảo vệ toàn bộ hệ thống và các thiết bị điện khỏi nguy cơ hỏng hóc. Lắp đặt cầu dao phù hợp với công suất sử dụng sẽ giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ quá tải và đảm bảo an toàn cho hệ thống điện.
Phân biệt giữa quá tải và quá áp
Quá tải và quá áp đều là hiện tượng không mong muốn trong hệ thống điện, bởi nó có thể gây ra nguy cơ tiềm ẩn và thiệt hại nghiêm trọng cho thiết bị điện cũng như an toàn của con người. Vậy sự khác biệt giữa quá tải và quá áp là gì?
- Quá tải là gì?
Quá tải (Overload) xảy ra khi dòng điện chạy qua mạch (như dây dẫn, máy biến áp hoặc thiết bị) vượt quá khả năng chịu tải của nó. Điều này thường xảy ra khi nhiều thiết bị điện được kết nối cùng lúc, khiến cho dòng điện trong mạch tăng quá mức cho phép. Ví dụ, nếu mạch điện có định mức 30A nhưng lại chịu dòng điện > 30A thì mạch sẽ rơi vào tình trạng quá tải.
Khi quá tải, dây điện bắt đầu nóng lên, nhiệt độ tăng dần và làm nóng chảy lớp cách điện của dây, gây ra nguy cơ cháy nổ hoặc làm hỏng các thiết bị điện. Để bảo vệ khỏi quá tải, người ta thường sử dụng các thiết bị như cầu chì, cầu dao bảo vệ quá tải (CB, MCB, MCCB…).
- Quá áp là gì?
Quá áp (Over Voltage) xảy ra khi điện áp vượt quá mức định mức của hệ thống hoặc thiết bị điện. Điện áp tiêu chuẩn của mạng lưới dân dụng thường là 220V +/-10% (hoặc 110V +/-10% tại các quốc gia như Hoa Kỳ, Nhật Bản). Nếu điện áp vượt quá mức tối đa cho phép như 232V (hoặc 121V) thì đây là hiện tượng quá áp.
Quá áp trong mạng lưới điện dân dụng thường xảy ra do sét đánh, thiếu dây tiếp địa, hoặc sự cố tại trạm biến áp hay nhà máy phát điện. Hiện tượng này có thể làm nóng thiết bị và tăng nguy cơ hư hỏng nghiêm trọng nếu không được kiểm soát chặt chẽ.
Hansinco – Cung cấp thiết bị bảo vệ điện
Hansinco là một trong những đơn vị hàng đầu hoạt động trong lĩnh vực cung cấp thiết bị bảo vệ điện và đưa ra các giải pháp giúp bảo vệ an toàn cho hệ thống điện của bạn. Với sứ mệnh đảm bảo an toàn và hiệu quả trong sử dụng điện, Hansinco mang đến cho khách hàng sản phẩm chất lượng cao bao gồm:
- Cung cấp đa dạng sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng mọi yêu cầu của khách hàng.
- HANSINCO liên tục nghiên cứu cải tiến chất lượng kỹ thuật, đầu tư công nghệ thiết bị và máy móc hiện đại từ các nước: Đức, Đài Loan, Nhật Bản,… để sản xuất ra các sản phẩm tốt nhất.
Trên đây là những thông tin cơ bản về dòng điện quá tải là gì và các yếu tố liên quan đến tình trạng quá tải điện. Hy vọng những kiến thức này sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ hơn để lắp đặt và sử dụng hệ thống điện an toàn và hiệu quả.
